คอมพิวเตอร์ในความทรงจำมีรูปทรงที่ใหญ่โตมาโดยตลอด ตั้งแต่เป็นกล่องสี่เหลี่ยมโอบไม่รอบ จนค่อยๆปรับให้เล็กลง แล้วในปี คศ 2005 เราก็ได้พบกับ mac mini จาก apple ที่ทำให้วงการคอมพิวเตอร์มีสีสันและมีเครื่องคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะที่ขนาดเล็กลง สามารถประหยัดพื้นที่บนโต๊ะทำงานได้มากมาย

บริษัทคอมพิวเตอร์ที่มีเครื่องแบบตั้งโต๊ะทะยอยออกผลิตภัณฑ์ขนาดเล็กออกมาเลีียนแบบ mac mini กันหลายยี่ห้อ  ซึ่งผมเองก็เป็นเจ้าของ mac mini อยู่สี่เครื่อง  ตอนนี้พังไปหนึ่งเครื่องไม่ทราบสาเหตุ บางตัวใช้งานเปิดกัน 24 ชั่วโมง เปิดไว้ทั้งปีด้วยซ้ำ  แถมยังไปซื้อเครื่องของ Dell รุ่น zino มาใช้อีก 2 เครื่อง ซึ่งเป็นเครื่องที่เลียนแบบ mac mini มาเต็มๆเลย  ส่วนใหญ่ทุกเครื่องยังคงทำงานของมันได้ดี เปิดใช้งานทุกวัน

แล้ววันหนึ่งก็มาถึงช่วงเวลาที่โทรศัพท์มือถือมีพลังความสามารถสูงเพียงพอ สามารถเล่นอินเทอเน็ตได้ง่ายดายและทำงานเอกสารได้บ้างพอให้แก้ไขข้อมูลได้ไม่ยาก   ทั้งยังสามารถทำงานแต่งภาพกราฟิคง่ายๆได้ด้วย ก็เริ่มมีคนทำอุปกรณ์เล็กๆคล้ายมือถือแล้วตัดจอออก ต้องเอามาเสียบสายจอภาพและต่อคีย์บอร์ดกับเม้าส์เพื่อใช้งาน มันก็เลยเล็กแบบที่เรายังแปลกใจ สุดท้ายเราก็มีคอมพิวเตอรขนาดใหญ่กว่านิ้วมือเพียงเล็กน้อยพร้อมด้วยพลังประมวลผลที่พอเพียงสำหรับการใช้งานทั่วไป นั่นเป็นที่มาของคอมพิวเตอร์สติ๊กของอินเทล

แท่งคอมพิวเตอร์นี้มีขนาดใหญ่กว่าบัตรประชาชนนิดเดียว  มีพอร์ตที่สำคัญคือ พอร์ต HDMI ที่เอาไว้เสียบกับช่องรับภาพของทีวีได้เลย ภาพและเสียงจะถูกส่งไปยังทีวีทั้งหมด   และมีช่องต่อไฟเลี้ยงแบบ mini usb ที่สามารถใช้อแด๊ปเตอร์ของแท็บเบล็ตที่ให้ไฟ 5v 2A มาใช้งานกับมันได้เลย  เจ้าตัว stick นี้ยังมีช่องเสียบเมมโมรี่แบบ micro sd หนึ่งช่อง  มีช่องเสียบ  usb2 แบบมาตรฐานอยู่หนึ่งช่อง  มีบลูทูธ 4.0 มี wifi b/g/n

ทีแรกคิดว่าเจ้า stick ตัวนี้ไม่มีพัดลม  แต่พอส่องดูดีๆก็เห็นอยู่ด้านใน  ซีพียู atom 1.3GHz quad-core Bay Trail Atom Z3735F มีแรมให้ 2G และให้พื้นที่เก็บข้อมูลแบบ SSD จำนวน 32G ซึ่ง อาจจะดูน้อยไป  เพราะเมื่อบู๊ทวินโดส์ขึ้นมาก็พบว่าตัวมันเหลือพื้นที่ให้ใช้งานอีกประมาณ 14G เท่านั้น วินโดส์ 8.1 ที่แถมมาในตัวจะเป็นรุ่นลิขสิทธิ์ถูกต้อง  นั่นหมายความว่าเจ้าคอมพิวเตอร์อัดแท่งตัวนี้เกือบจะเป็นเครื่องคอมฯพร้อมใช้  คือแค่หาคีย์บอร์ดกับเม้าส์มาเสียบ ก็สมบูรณ์และทำงานได้แล้ว หรืออาจจะใช้คีย์บอร์ดและเม้าส์แบบบลูทูธก็ได้ แต่ผมยังไม่ได้ลอง ได้แต่ใช้ชุดคีย์บอร์ดเม้าส์ไร้สายที่มีตัวส่งเป็น usb แต่เพียงอย่างเดียว

เมื่อลองเล่นเปิดเครื่องครั้งแรกก็รู้สึกว่าเปิดได้เร็วมาก ด้วยอานิสงค์ของ SSD ภายในรวมกับความสามารถของ windows8 ที่ทำมาให้เน้นเปิดเครื่องได้เร็วอยู่แล้ว ระยะเวลาตั้งแต่เปิดเครื่องจนถึงหน้า login ใช้เวลาประมาณ 24 วินาที ซึ่งเป็นระยะเวลาของการรอให้กดปุ่มเพื่อเข้าไป setup ตัวเครื่องหรือเลือก boot menu อยู่ถึง 10 วินาที นั่นแปลว่ามันใช้เวลาบู๊ทเครื่องจริงๆแค่ประมาณ 14 วินาทีเท่านั้น ซึ่งความเร็วระดับนี้พอๆกับ macbook air ปี 2011 ที่ผมยังคงใช้งานได้ดีอยู่ในปัจจุบันเลย

ตรวจสอบพื้นที่เก็บข้อมูลภายใน พบว่า ถูกแบ่ง partition เอาไว้ 3 ส่วน คือส่วนของ EFI 100mb ซึ่งทำหน้าที่แทน bios และส่วนที่สองมีพื้นที่ 21.93Gb เป็นส่วนที่เก็บข้อมูลการทำงานของวินโดส์เอาไว้ และพื้นที่การบันทีกข้อมูลก็จะบันทึกลงช่องนี้ ส่วนที่สามเป็นส่วนสุดท้ายขนาดประมาณ 6.35Gb เป็นพื้นที่สำรองที่ซ่อนเอาไว้ เอาไว้ใช้ restore วินโดส์ให้กลับมาปกติเหมือนตอนออกจากร้านใหม่ๆ การต่อไฟเลี้ยงให้กับเจ้าคอมพิวเตอร์แท่งนี้จำเป็นต้องใช้อแด๊ปเตอร์ที่ให้กำลังไฟเพียงพอระดับ 2A เท่านั้น เพราะเมื่อลองต่อกับ wall charge หรืออแด๊ปเตอร์ที่แถมมากับโทรศัพท์มือถือ ซึ่งเป็น mini usb เหมือนกันแต่มีกำลังไฟเพียง 1A ก็พบว่าเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องนี้ไม่ยอมทำงาน ส่วนของคีย์บอร์ดที่จะใช้เพื่อเข้าไป setup เครื่องก่อนบู๊ทหรือจะกดคีย์บอร์ดเข้าไปเลือก boot menu จะต้องใช้คีย์บอร์ดระบบ usb ตรงๆเท่านั้น ระบบไร้สายผ่านตัวส่ง usb ยังทำงานในตอนบู๊ทไม่ได้

ความเร็วในการใช้งานส่วนของวินโดส์ถือว่าเร็วมาก เพราะคลิกเปิดบราวเซอร์ก็ทำได้ในเวลารวดเร็ว จะพิมพ์ตัวหนังสือเพื่อค้นหาข้อมูลต่างๆก็ทำได้เร็ว ไม่หน่วงให้รำคาญใจเหมือนซีพียูอะตอมยุคแรก เปิดดู task manager พบว่าซีพียูมีอยู่ 4 core ซึ่งทุก core มีโหลดของตัวเองในระดับใกลเคียงกันทั้งหมดเลย ดูแล้วทำให้เข้าใจว่า windows8.1 จัดสรรพลังการประมวลผลทั้ง 4coreให้แบ่งกันทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เปิดอินเทอเน็ต ดูมิวสิควิดีโอใน youtube ก็ทำได้รวดเร็ว ไม่สะดุด ถ้าความเร็วอินเทอเน็ตไม่ต่ำเกินไป youtube ไม่สะดุดเลยแม้แต่วินาทีเดียว กดดูแบบ full screen ก็ทำได้ไม่มีปัญหา จากนั้นก็ลองเปิด 2 หน้าต่าง เปิด youtube เพื่อดูมิวสิควิดีโอคนละตัวกัน ตั้งใจจะทดสอบเมื่อเปิด youtube พร้อมกันสองเรื่อง ก็พบว่า ทำงานได้ดีไม่มีปัญหา มีจังหวะการอึ้งนิดหน่อยในตอนกดเล่นใหม่ๆ แต่ก็เล่นได้ต่อเนื่องทั้งสองคลิป

ลองลงโปรแกรม openoffice เพื่อใช้งานทำเอกสารต่างๆ เปิดปิดได้เร็ว และพิมพ์ตัวหนังสือได้ไม่หน่วง ไม่ช้า ให้ความรู้สึกแตกต่างไปจากซีพียูอะตอมในความทรงจำจริงๆ เพราะว่าโดยส่วนตัว ผมมีโน้ตบุ๊ค acer w511 ที่ใช้ซีพียูอะตอมเช่นกันแต่เป็นรุ่นที่ไม่ได้ใหม่มาก ซึ่ง w511 จะมีอาการพิมพ์ตัวหนังสือแล้วบางทีตัวหนังสือขึ้นไม่ทันนิ้ว ทำให้การพิมพ์ข้อมูลต่างๆไม่ค่อยสนุก แต่กับเจ้าคอมพิวเตอร์แท่งนี้พิมพ์งานมันส์ใช้ได้ครับ

ด้วยความสงสัยก็เลยโหลดโปรแกรมทดสอบความเร็วมาลองกันเล่นๆ นั่นคือโปรแกรมที่ชื่อ super pi ที่ครั้งหนึ่งในยุคก่อนปี คศ 2000 โปรแกรมนี้ได้รับความนิยมอย่างมากในการเปรียบเทียบความเร็วของเครื่องคอมพิวเตอร์ และผลการทดสอบ super pi ระดับ 1Mb ก็ทำได้ที่ 50 วินาที ซึ่งเป็นพลังประมวลผลของซีพียูแค่ 1core จาก 4 เท่านั้น ทำให้มั่นใจลึกๆว่าเมื่อใช้กับ browser และ application รุ่นใหม่ๆที่เขียนโปรแกรมมาให้ใช้งาน multi cpu ได้ จะทำให้ความเร็วสูงขึ้นกว่านี้ เลยไปค้นหาข้อมูลทดสอบความเร็วของ macbookair ปี 2011 ที่ใช้ซีพียู core2duo 1.4gz รหัส s9400 ก็พบกว่า ประสิทธิภาพของintel stick กับ macbookair มีคะแนนใกล้เคียงกันเมื่อทำงานแบบ multitread

การเชื่อมต่อกับอุปกรณ์อื่นๆทำไม่ได้เลย เพราะช่อง usb เมื่อใช้กับตัวส่งสัญญาณเม้าส์และคีย์บอร์ดไร้สายแล้ว เราก็ไม่สามารถเสียบอะไรเพิ่มได้อีก ทำให้รู้สึกอยากได้ usb hub ขึ้นมาทันที และควรจะเป็น usb hub รุ่นที่เสียบไฟเลี้ยงได้ด้วย เพราะเมื่อทดลองใช้ hub รุ่นที่ไม่มีไฟเลี้ยง พบว่าใช้ได้เพียง 2 อุปกรณ์เท่านั้น คือเม้าส์และคีย์บอร์ด จะเสียบ usb soundcard เป็นชิ้นที่ 3 ใน hub ก็ทำไม่ได้แล้ว ถ้าไฟจากพอร์ต usb มีอาการไฟไม่พอ จะทำให้เครื่องคอมฯมองไม่เห็นอุปกรณ์ usb เหมือนกับโปรแกรมที่ดูแลระบบ usb จะตัดการทำงานของ usb ออกทั้งหมด วิธีแก้ไขมีทางเดียวก็คือ ต้องกดปุ่มเจ้าคอมพิวเตอร์อัดแท่งให้ปิดตัวเองแล้วเปิดให้มันเริ่มทำงานใหม่เท่านั้น ซึ่งหากเราเลี่ยงไปใช้เม้าส์และคีย์บอร์ดแบบ bluetooth อาจจะพอทำให้เหลือพอร์ต usb ไปใช้งานอย่างอื่นได้

สรุป
เจ้าคอมพิวเตอร์อัดแท่งเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ทำงานได้เต็มระบบไม่ต่างไปจากคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะทั่วไป พลังประมวลผลของซีพียูอะตอมในแท่งนี้มีมากเพียงพอสำหรับงานทั่วไป ทั้งการเล่นอินเทอเน็ตและการทำเอกสาร ซึ่งจริงๆแล้วน่าจะเหมาะกับนักเขียน blogger และ นักเล่นโซเชียลเน็ตเวิร์คส่วนใหญ่ การลงโปรแกรมเฉพาะทางอื่นๆก็พอทำได้ไม่เลวร้าย มันอาจจะเรนเดอร์งานได้ไม่เร็วเท่ากับซีพียูตระกูล i5 i7 อื่นๆ แต่มันก็ทำงานได้ถ้าจำเป็นต้องทำ เพราะพลังประมวลผลก็ไม่ได้ต่ำเตี้ยเลวร้าย มันดีกว่าเครื่องคอมพิวเตอร์ในยุค 5 ปีที่แล้วอยู่พอตัวเลย โดยเฉพาะการใช้งานมัลติมีเดียที่เล่นวิดีโอจาก youtube ได้อย่างลื่นไหล และมันจะเยี่ยมมากหากมันถูกนำไปใช้เป็น webserver หรือ อุปกรณ์โหลดบิท เพราะมันประหยัดไฟแท้จริง

มันไม่เหมาะกับใคร
ถ้าต้องการใช้คอมพิวเตอร์เชื่อมต่อกับอุปกรณ์อื่นๆใดๆอย่างปริ๊นเตอร์ สแกนเนอร์ external drive หรือต้องการต่อสองจอ เจ้าแท่งนี้ไม่เหมาะแล้ว เนื่องจากไม่มีช่องที่จะใช้งานร่วมกัน เพราะพอร์ตเต็มแล้วจากการเสียบเม้าส์และคีย์บอร์ด

มันเหมาะกับใคร
มันคงจะเหมาะกับคนที่มีคอมพิวเตอร์พื้นฐานอยู่แล้วและต้องการเครื่องอื่นๆเพิ่มเติม  และรู้ว่าจะใช้เจ้าแท่งนี้ทำงานอะไรโดยเฉพาะมากกว่า เช่นใช้เป็นตัวแสดงผลจอภาพแบบควบคุมจาก center ได้ ใช้เป็นเครื่องเล่นอินเทอเน็ต ใช้เป็นมอนิเตอร์กล้องวงจรปิด ใช้ดูหุ้น ระบบ home automation ใช้กับร้านอินเทอเน็ตสาธารณะ ใช้กับห้องเรียนและสำนักงานที่ต้องการเครื่อง client จำนวนมากและไม่ต้องดูแลเยอะ

ขอขอบคุณ blessing solution ที่ให้ยืมมาลองเล่นครับ