ลองต่อภาพพาโนราม่า

ลองเล่นโปรแกรมต่อภาพพาโนราม่า ชื่อ Hugin

messageImage_1748865466505

messageImage_1748865613193

b1 - b5

ต่อภาพเล็กเป็นภาพพาโนราม่า

การถ่ายภาพมุมกว้างมาก หรือ ภาพพาโนราม่า ปกติเราจะต้องใช้กล้องพิเศษหรือเลนส์พิเศษที่รับภาพกว้างมาก อาจจะเป็นกล้องหมุนเพื่อหันกวาดภาพจากซ้ายไปขวา หรือ ใช้เลนส์มุมกว้างมากถ่ายมาแล้วคร็อบด้านบนด้านล่างออกให้เหลือสัดส่วนภาพยาวๆ หรืออาจจะใช้กล้องพิเศษอย่าง xpan ที่ให้ภาพจอกว้างสัดส่วน 24:65 ซึ่งทั้งหมดเราสามารถเรียกว่าเป็นภาพพาโนราม่าได้

แต่ถ้าเรามีอุปกรณ์แบบกล้องถ่ายภาพทั่วไป ไม่ได้มีเลนส์มุมกว้างพิเศษ เราก็ยังพอจะมีเทคนิคการถ่ายภาพแล้วทำเป็นพาโนราม่าได้โดยการต่อภาพนั่นเอง

DSC06124
DSC06123
DSC06122

เวลาถ่ายภาพก็ให้ถ่ายมาหลายภาพ ค่อยๆถ่ายเริ่มจากซ้ายไปขวา แล้วปรับมุมกล้องให้เก็บภาพทีละนิด อย่างภาพเหตุการณ์ในสนามฟุตบอลผมก็ถ่ายมา 3 ภาพ คือมีซ้าย กลาง และขวา กะประมาณด้วยสายตาว่ามีส่วนที่ทับซ้อนกันเพื่อให้ต่อภาพได้ง่าย

เมื่อได้ภาพมาสามภาพ ขั้นตอนต่อไปคือการต่อภาพ ในอดีตจะต่อภาพด้วยการวางภาพใน photoshop เล็งด้วยตาตัวเองว่าจะให้ส่วนไหนต่อกัน จะให้ภาพไหนทับอีกภาพหนึ่ง เป็นการเล็งด้วยสายตา แต่ในปัจจุบันมีซอร์ฟแวร์ช่วยต่อภาพจำนวนมาก เราสามารถต่อภาพพาโนราม่าแบบเนียนสวยไม่เห็นรอยต่อได้เลย แถมซอร์ฟแวร์ช่วยต่อภาพยังเซพไฟล์ภาพใหม่โดยมีข้อมูลวันที่ถ่ายภาพติดอยู่ในไฟล์ได้ตรงกับวันที่เดิมในภาพต้นฉบ้บด้วย แบบนี้ยอดเยี่ยมมาก

PANO_20250101_205830

เห็นภาพที่ซอร์ฟแวร์ช่วยต่อแล้วก็ชอบใจมาก ซอร์ฟแวร์ฉลาด ต่อภาพได้เนียนไม่เห็นรอยต่อเลย ค่าแสงสว่างแต่ละภาพที่ต่อกันก็กลมกลืน แตกต่างไปจากซอร์ฟแวร์ในยุคแรกมากๆที่ต่อภาพไม่เนียนเท่านี้ และต่อให้คนทำเองก็อาจจะไม่เนียนเช่นกันแถมยังเสียเวลาอย่างมาก ซอร์ฟแวร์ต่อภาพช่วยต่อให้ได้ในเวลาไม่กี่วินาที สุดยอดมาก

แนะนำซอร์ฟแวร์ที่ใช้คือ Bimostich Lite ซึ่งทำงานบนโทรศัพท์ ไปโหลดได้ใน playstore ได้เลย ผมใช้โทรศัพท์ android ในการโหลดซอร์ฟแวร์ตัวนี้มาใช้ เวอร์ชั่นที่ใช้เป็นแบบฟรี มีแบบเวอร์ชั่นเสียเงินด้วยแต่ไม่ได้ลอง

PANO_20250102_084829

ลองเอาภาพที่ถ่ายมุมอื่นๆมาทำพาโนราม่าอีก ก็ได้ภาพพ่อลูกในเฟรมเดียวกัน แต่ถ้าดูรายละเอียดของภาพจะเห็นว่า ด้านลูกฉากหลังจะเบลอ เพราะเป็นการถ่ายภาพคนให้หน้าชัด ฉากหลังก็จะเบลอ ส่วนด้านพ่อก็ฉากหลังเบลอเช่นเดียวกัน แต่ตรงกลางภาพใช้ภาพที่ถ่ายโฟกัสที่สนาม มันก็เลยชัด พอเอามาต่อกัน ฉากหลังของลูกและพ่อ จะไม่กลมกลืนไปกับตรงกลางภาพที่โฟกัสชัดที่ระยะไกล การถ่ายภาพเล็กๆเพื่อนำมาต่อเป็นพาโนราม่าควรจะคิดถึงความคมชัดของภาพที่จะต่อด้วย ควรจะมีความคมชัดในระดับเดียวกัน หรือมีความสมจริงกว่านี้ วิธีแก้ไขก็คือ ภาพคนควรจะถ่ายโดยใช้รูรับแสงแคบมากสักหน่อยเพื่อให้มีความชัดครอลคลุมไปถึงฉากหลัง

เปรียบเทียบสัดส่วนคลิปวิดีโอจาก TCL 40nxtpaper

ภาพถ่ายจากอดีตถึงปัจจุบัน ตั้งแต่ยุคฟิล์มจนถึงยุคกล้องดิจิทัล สัดส่วนภาพจะอยู่ที่ขนาด 2:3 เสมอ เพราะเป็นระบบที่ได้รับความนิยมมายาวนาน ฟิล์มถ่ายภาพจะมีขนาดภาพ 24x36mm เมื่อทำกล้องดิจิทัลในยุคใหม่ก็จะต้องมีสัดส่วนภาพ 2:3 ให้เลือกใช้ และเมื่ออัดภาพเป็นกระดาษ สมัยก่อนก็มีขนาดภาพ 4×6 นิ้ว เป็นขนาดมาตรฐานของร้านถ่ายรูป ในยุคสมัยดิจิทัล กระดาษพิมพ์ภาพถ่ายก็จะมีขนาดที่วางขายเป็น 4×6นิ้ว

แต่ก็มีบางภาพที่มีเนื้อหาในแนวกว้างมากกว่าแนวสูงค่อนข้างมาก อย่างเช่นภาพวิว ภาพแนวพาโนราม่าจึงเกิดขึ้น สัดส่วนภาพจะกว้างมาก ประกอบกับจอภาพคอมพิวเตอร์ก็มักจะมีสัดส่วนที่กว้าง ส่วนจอโทรศัพท์มือถือเมื่อพลิกเป็นแนวนอนก็จะมีความกว้างมาก สัดส่วนจะยาวขึ้นเรื่อยๆ มีความเป็นพาโนราม่ามากขึ้น ภาพทิวทัศน์ ภาพสถานที่ธรรมชาติ ก็มักจะดูสวยขึ้นหากลองจัดองค์ประกอบภาพแบบจอกว้าง ทำให้การถ่ายภาพพาโนราม่าได้รับความนิยมมากขึ้นในกลุ่มนักถ่ายภาพ

ภาพพาโนราม่ามีสัดส่วนความสูงต่อความยาวหลายสัดส่วน สัดส่วนที่ดูสวยงามสำหรับผมคือ 1:2.7 หรือ เท่ากับสัดส่วนของภาพจากกล้อง xpan ซึ่งเป็นกล้องฟิล์มที่ออกจำนายเมื่อยี่สิบกว่าปีที่แล้ว ตัวกล้องมีขนาดห้องฟิล์ม 24×65 mm ซึ่งเป็นสัดส่วนภาพจอกว้างแบบหนึ่งที่ดูสบายตา และดูเหมาะสมกับภาพนิ่ง แต่ในยุคสมัยของกล้องดิจิทัลเราก็มีระบบการถ่ายภาพพาโนราม่าในหลายสัดส่วน แต่ก็ยังไม่มีระบบที่ให้ภาพ 1:2.7 เสียที ยกเว้นกล้อง Fuji Gfx ที่มีสัดส่วน 65:24 หรือ 24:65 ให้เลือกใช้ตอนถ่ายภาพนิ่ง ซึ่งก็เข้าใจได้ว่าเป็นเพราะในอดีต กล้อง xpan ก็คือกล้องที่ผลิตโดย Fuji นั่นเอง การมีสัดส่วน xpan ให้ใช้ในกล้องดิจิทัลยี่ห้อ Fuji จึงไม่ใช่เรื่องแปลก แต่ก็ไม่ได้มีในทุกรุ่น จะมีแค่รุ่นสูงระดับท๊อปเท่านั้นที่มี

DSC01165
ภาพพาโนราม่าสัดส่วน 24×65 หรือแบบ xpan ปรับจากกล้องดิจิทัลทั่วไปที่ให้ภาพ 2:3

ส่วนการถ่ายคลิปวิดีโอจะนิยมถ่ายทำแบบจอกว้างมานานแล้ว แต่โดยมากก็จะเป็นสัดส่วน 16:9 หรือ 1:1.77 ซึ่งยังไม่กว้างมากเมื่อเทียบกับภาพนิ่งแบบพาโนราม่า แต่ก็มีสัดส่วนอื่นๆที่เริ่มเป็นที่นิยมอย่างเช่น 1:2.3 กับ 1:2.39 ที่มักจะเจอในหนังที่ฉายในโรงภาพยนต์ ส่วนมากจะเป็นการตัดส่วนบนและส่วนล่างของภาพ เพื่อให้ภาพดูมีความยาวมากขึ้น หรือใช้อุปกรณ์เสริมอย่างเลนส์ anamorphic ที่เอาไว้ยืดภาพจากต้นฉบับ 4:3 ยืดจนเป็น 2.3:1 แต่การใช้อุปกรณ์เสริมช่วยนี้ก็จะทำให้เราต้องใช้โปรแกรมตัดต่อเพื่อแปลงคลิปวิดีโอให้ได้สัดส่วนที่ต้องการ นั่นคือต้องมีการทำงานเพิ่มเติมในส่วนของการใช้ซอร์ฟแวร์ตัดต่ออีกครั้งก่อนจะได้ไฟล์ที่ต้องการ

โทรศัพท์มือถือก็เริ่มมีสัดส่วนภาพวิดีโอแบบกว้างให้ใช้ และในปี 2024 โทรศัพท์บางรุ่นก็มีความสามารถถ่ายคลิปวิดีโอจอกว้างในสัดส่วนที่ถูกใจ นั่นคือ TCL รุ่น 40nxtpaper ที่ให้ภาพคลิปวิดีโอมุมกว้างแบบพาโนราม่า พื้นที่แสดงผลภาพมีสัดส่วนใกล้เคียง 1:2.7 นั่นก็ทำให้อนุมานได้ว่า เราสามารถถ่ายภาพเคลื่อนไหวด้วยสัดส่วนภาพแบบเดียวกับกล้อง xpan ได้แล้ว แม้จะเป็นการคร็อปภาพด้านบนและล่างออกไปก็ยังถือว่าทำได้ดี เพราะเราได้ไฟล์ภาพที่มีสัดส่วนที่ต้องการจากการถ่ายคลิปเลย ไม่ต้องอาศัยโปรแกรมตัดต่อใดๆอีก

ภาพคลิปวิดีโอแบบภาพยนต์ที่ 40nxtpaper บันทึกให้

สแกนฟิล์มขาวดำด้วยกล้องดิจิทัล

ในปัจจุบันการถ่ายภาพของเราจะเป็นการถ่ายด้วยกล้องดิจิทัลไปเกือบทั้งหมดแล้ว แต่ก็ยังคงมีบางคนที่ยังคงถ่ายภาพด้วยฟิล์ม ซึ่งการถ่ายภาพด้วยฟิล์มที่ยังคงนิยมอยู่ในกลุ่มช่างภาพก็จะมีระบบฟิล์มเน็กกาทีฟสี และฟิล์มขาวดำ โดยคนที่หลงใหลการถ่ายภาพด้วยฟิล์มอย่างมากก็มักจะใช้ฟิล์มขาวดำ เพราะเป็นระบบฟิล์มที่สามารถล้างฟิล์มเองได้ที่บ้านโดยไม่ต้องใช้เครื่องมือซับซ้อน นั่นทำให้ฟิล์มขาวดำยังมีคนนิยมใช้งานอยู่

20191211160947_IMG_0171
20191211160947_IMG_0171-01

ฟิล์มขาวดำเมื่อผ่านการล้างมาเรียบร้อยแล้ว เราจะยังคงไม่ได้เห็นภาพที่เราต้องการ จะต้องมีการอัดภาพลงบนกระดาษเสียก่อน หรือ หากเราไม่ต้องการอัดภาพเป็นกระดาษ เราก็ยังสามารถใช้วิธีสแกนฟิล์มให้เป็นไฟล์ดิจิทัลได้ การสแกนฟิล์มจำเป็นต้องมีสแกนเนอร์สำหรับสแกนฟิล์ม ซึ่งราคาก็สูงมาก แต่ปัจจุบันเรามีทางเลือกอื่นในการสแกนคือการถ่ายภาพฟิล์มด้วยกล้องดิจิทัล

การถ่ายภาพฟิล์มด้วยกล้องดิจิทัลจะทำให้เราได้ไฟล์ดิจิทัลไม่ต่างจากการสแกนฟิล์มเลย อาศัยเลนส์ที่ถ่ายภาพระยะใกล้ได้หรือเลนส์มาโคร ทำงานร่วมกับกล้องดิจิทัล เราก็จะได้ภาพถ่ายฟิล์มเน็กกาทีพออกมา แล้วหลังจากนั้นเราก็จะนำไฟล์ภาพไปประมวลผลต่ออีกครั้ง เพื่อกลับสีจากเน็กกาทีฟให้เป็นสีขาวดำปกติ

Panorama shot

ถ่ายภาพที่ระลึกเพื่อนที่มาร่วมงานศพของพ่อ

image

image

ถ่ายด้วย fuji x100 โหมด พาโนรามา 120 องศา โฟกัสภาพที่ตรงกลาง
แล้วเริ่มแพนกล้องจากด้านซ้ายไปขวา ลองถ่ายสองครั้งได้ภาพตามที่เห็น
โหมดสีของกล้องปรับเป็นโหมดขาวดำ+ฟิลเตอร์สีแดง