กล้องถ่ายภาพเป็นแค่ Black Box คุณภาพของภาพจะมาจากลิงที่อยู่หลังกล้อง ความคิดเหล่านี้หล่อหลอมช่างภาพยุคฟิล์มมาโดยตลอด มันเป็นจริงครึ่งเดียว อีกครึ่งหนึ่งยังคงเป็นเรื่องของอุปกรณ์ที่มีผลต่อภาพเช่นกัน เพราะหากเราพยายามพัฒนาทักษะการถ่ายภาพ การมองหามุมมองใหม่ การจัดองค์ประกอบภาพ หากทำจนคุ้นเคยแล้ว สิ่งที่จะทำให้ผลลัพธ์แตกต่างไปจากเดิมคือการเปลี่ยนอุปกรณ์

ครั้งแรกที่ผมเชื่อว่าอุปกรณ์เป็นเรื่องจำเป็น คือตอนที่ได้กล้อง Eos 6d มาถ่ายงานแต่งงาน ผมถือกล้องสองตัวคือ eos 5d กับ กล้อง Eos 6d ทดลองถ่ายภาพในสถานการณ์เดียวกัน ในสภาพแสงน้อยในห้องจัดเลี้ยง ผลลัพธ์คือ ภาพจาก Eos 6d สวยกว่าภาพจาก Eos 5d มาก และการจับถือกล้อง กลไกการทำงานของกล้องรุ่นใหม่ยังให้ความรู้สึกดีกว่า ให้ความนิ่งในการถ่ายภาพด้วยการถือมากกว่า นั่นคือตอนที่เปลี่ยนจากกล้อง Eos 5d มาเป็น Eos 6d

ในวันนี้เพื่อนให้ยืมกล้อง Fuji GFX 50R มาลองถ่ายเล่น เพราะเขาใช้แล้วชอบมาก มันเป็นกล้องที่ใช้เซ็นเซอร์รับภาพขนาดใหญ่มาก ใหญ่จนสามารถเรียกว่าเป็นกล้องมีเดียมฟอแม็ทได้เลย เพราะกล้องอะไรก็ตามที่ใช้ฟิล์มใหญ่กว่าฟิล์ม 24×36มม. จะเรียกว่ากล้องมีเดียมทั้งหมด และยิ่งใช้ฟิล์มใหญ่มากๆ ก็อาจจะเรียกว่าเป็นกล้อง ลาจฟอแม็ท ( Large format)

กล้องมีเดียมที่ใช้ฟิล์มใหญ่ พอทำเป็นกล้องดิจิทัลก็ต้องใช้เซ็นเซอร์รับภาพขนาดใหญ่ นั่นทำให้ขนาดของบอดี้ใหญ่โตมาก ในยุคที่มือถือถ่ายภาพได้สวย สาวๆพกมือถือรุ่นใหม่ไปดูคอนเสิร์ต ใช้กล้องในมือถือถ่ายด้วยระยะซูมที่กล้องตัวท๊อปยุคฟิล์มยังทำไม่ได้ นั่นทำให้การพกกล้องแม้จะขนาดปกติ ก็ยังดูใหญ่โตเกินไป และผู้คนไม่ค่อยนิยมพกกล้องถ่ายภาพโดยเฉพาะแล้ว ยิ่งมาเจอกับ GFX 50R ยิ่งดูใหญ่เว่อวังไปเลย

แต่สิ่งที่อยู่ภายใต้กล้องตัวยักษ์ตัวนี้ก็คือคุณภาพของภาพ และบุคลิกของภาพที่หาไม่ได้จากกล้องที่เล็กกว่า การจับถือและการพกพาเป็นเรื่องลำบากยุ่งยากมาก แต่คุณภาพของภาพที่ได้ทำให้เราตัดสินใจยอมแบก ยอมหนัก ก็ได้ เพราะภาพมันดูดีตั้งแต่การกดชัตเตอร์ครั้งแรกเลย ยิ่งได้ลองค้นหาไปในเมนูว่ามีการตั้งค่าอย่างไรที่น่าสนใจบ้างก็ยิ่งสนุก เพราะในที่สุดก็ค้นพบกับโหมดการถ่ายภาพตัวหนึ่งที่จะให้สัดส่วนภาพแบบ 65x24mm หรือภาพพาโนราม่า ซึ่งสัดส่วนนี้เป็นพาโนราม่าที่ยาวพิเศษ และมันเป็นสัดส่วนเดียวกับกล้องคอมแพ็คเทพยุคฟิล์มรุ่นหนึ่งที่หายากและราคาแพงที่สุดในโลกอย่างกล้อง xpan ที่ทำออกมาขายในยี่ห้อ Hasselblad กับในยี่ห้อ fuji

การเลือกใช้สัดส่วนภาพ 65×24 ในกล้อง Fuji GFX 50R มันคือการคร็อปภาพออกมาจากเซ็นเซอร์ใหญ่ มันดูเหมือนจะใช้พื้นที่เซ็นเซอร์ไม่คุ้มค่า แต่ความยาวของภาพาโนราม่ามันให้ภาพที่ดูแปลกตา และให้ความรู้สึกเหมือนดูวิวสวยๆในโรงหนัง ภาพที่จะถ่ายให้เหมาะสมกับสัดส่วนภาพ 65×24 นี้ควรจะถูกมองเห็นด้วยสัดส่วนนี้ตั้งแต่การเล็งภาพเพื่อให้การจัดองค์ประกอบเหมาะสมกับภาพความยาวพิเศษ ซึ่งหากเราถ่ายด้วยสัดส่วนเต็มเซ็นเซอร์ คือ 4:3 แล้วค่อยมาคร็อปใช้งานเฉพาะส่วนตรงกลางภาพ มันจะให้องค์ประกอบภาพที่ดูไม่พอดี ขาดบ้าง เกินบ้าง ดังนั้น การถ่าภาพพาโนราม่าที่ให้คุณภาพตรงใจ เราก็ควรจะเห็นภาพพาโนราม่าตั้งแต่ก่อนถ่าย เพื่อให้การจัดองค์ประกอบเหมาะสมที่สุดกับสัดส่วนภาพแนวยาวนี้ การมี crop mode หรือ picture ratio 65×24 หรือประมาณ 2.7:1 ในกล้องให้เลือกใช้ มันทำให้เราทำงานสะดวกมาก

กล้องที่ดีคือกล้องที่อยูในมือเรา และจะดีมากถ้ากล้องนั้นทำให้เราอยากออกไปถ่ายรูป