ลูกชายถามผมว่า นักเรียนทุนคืออะไร

ก็เลยตอบแบบอธิบายไปว่า นักเรียนที่มีคนออกเงินให้เรียน คนออกเงินไม่ใช่พอแม่ อาจเป็นเงินของคนใจดี เงินของรัฐบาล เงินของบริษัท แล้วส่วนใหญ่เขาก็ให้กับคนที่เรียนดี หรือ คนที่มีความสามารถ

ลูกยังทำหน้าสงสัยอยู่ ก็เลยอธิบายต่อ

พ่อ: คนที่ได้ทุนไปแล้วส่วนมากก็ต้องกลับมาทำงานแลกเปลี่ยน บางคนได้ทุนไปเรียนเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่เมืองนอก เรียนจบ ก็กลับมาทำงานที่บริษัทหรือหน่วยงานของเจ้าของทุน แต่บางทุนก็ให้ฟรีๆเลย ไม่ต้องทำงานชดใช้คืน แต่ก็เป็นส่วนน้อย

ขอบฟ้า: แล้วเขาจะให้กับทุกคนเลยเหรอ

พ่อ: เปล่า เจ้าของทุนไม่ได้ให้ทุกคน ทุนมีจำกัด ทุนมีน้อย ไม่ได้มีสำหรับทุกคน คนที่อยากได้เลยต้องแข่งขันกัน คนแจกทุนก็อยากแจกให้กับคนที่จะกลับมาทำประโยชน์ให้กับหน่วยงาน คนที่จะกลับมาทำประโยชน์กับประเทศ ลองนึกเปรียบเทียบดูนะ ว่า คนที่ได้ทุนไปเรียนจบเป็นนักวิทยาศาสตร์แล้วกลับมาเปิดร้านอาหาร กับอีกคนที่ได้ทุนเหมือนกันเรียนจนจบวิทยาศาสตร์เหมือนกัน แล้วก็กลับมาเป็นครูสอนนักเรียน ขอบฟ้าว่าคนไหนสร้างประโยชน์ให้คนอื่นมากกว่ากัน

ขอบฟ้า: คนที่กลับมาเป็นครู

พ่อ: ใช่ คนที่กลับมาเป็นครู กลับมาสอนคนอื่นๆต่ออีกหลายๆคน แบบนี้คือให้ทุนถูกคน แล้วถ้าขอบฟ้าเป็นเจ้าของเงิน ขอบฟ้าจะให้ใคร ระหว่างคนที่กลับมาขายอาหาร กับ คนที่กลับมาเป็นครู

ขอบฟ้า: ให้คนที่กลับมาเป็นครู

พ่อ: เอาใหม่ อีกนิดนึ่ง สมมุติทุนมีแค่ 1 ทุน แต่มีเด็กนักเรียนอยากได้ 10 คน แล้วเราจะให้ใคร จะหาคนที่เหมาะสมกับทุนยังไง

ขอบฟ้า: ส่ายหน้า ไม่รู้

พ่อ: ก็ต้องให้ทุนกับคนรักการเรียนใช่ไหม คนขี้เกียจ กับคนรักการเรียน คนไหนควรได้ทุน

ขอบฟ้า: คนรักการเรียนครับ

พ่อ: ใช่เลย คนรักการเรียน คราวนี้มีคนรักการเรียน 5 คน แล้วเราจะให้ใคร เรามีทุนแค่ 1 ทุน สำหรับ 1 คนเท่านั้น

ขอบฟ้า: ไม่รู้

พ่อ: ก็อาจจะต้องให้คนรักการเรียนที่เรียนดีที่สุดใช่ไหม ถึงจะใช้ทุนคุ้มค่าที่สุด

ขอบฟ้า: ใช่

แล้วก็นิ่งเงียบไปพักนึง

ขอบฟ้า: ทำไมให้ทุนกับคนที่รักการเรียนอย่างเดียวไม่ได้ล่ะ ทำไมต้องเก่งด้วย?